noedels

Bijna hetzelfde tafereel aanschouwden we in Shanghai waar we de allerlekkerste, speciaal voor ons in een vegetarische variant, noedelsoep aten. Onze noedelmaker deed het iets secuurder en fabriceerde dunnere slierten deeg maar ik was verbaasd een youtube-filmpje aan te treffen met bijna dezelfde entourage. En blij omdat ik op dat moment geen camera bij me had. Er staan trouwens nog vele andere fascinerende filmpjes over noedelmakende koks.
Gelukkig had ik wel mijn camera paraat toen ik een dumplingrestaurant passeerde waar de voorraad voor de hele dag 's ochtends bereid werd.

zhai cai

Af en toe lukte het om in China een vegetarische restaurants te vinden. Eenmaal werden we door een boeddhistische monnik tot aan de deur gebracht van een onvindbaar restaurant. Onvindbaar omdat het stroomde van de regen en we dachten dat we in het tempelcomplex moesten zoeken. Het was het zoeken waard. Vegetarisch Restaurant Lotus op de tweede verdieping in de buurt van de Wenshu Tempel in Chengdu serveert traditionele Chinees Boeddhistisch gerechten en die zijn vurukkuluk.
齋菜 (zhai cai) is de kookkunst van namaakvleesgerechten. Zoon proefde de chinees gekruide droge worst (die enigszins aan chorizo deed denken) en concludeerde dat als worst zonder vlees zo kan smaken dat hij dan ook liever vegetariër wilde worden. Dat was hij al zoveel mogelijk maar er zelf voor kiezen is natuurlijk veel leuker. We aten er ook nog gehaktballetjes, gestoofde courgette, groenterijst, dumplings en drie toetjes waarvan één zoet-hartige yin yang soep.

Later vonden nog een paar maal vegetarische restaurants. Meestal niet zo goed als in Chengdu tot we weer terugkwamen in Beijing en aten tegenover de tempel van Confucius. Ik ben nu van alles aan het opzoeken over zhai cai en wil leren zelf seitan te maken, de basis voor al die heerlijke mock-meat gerechten. Tot die tijd gebruik ik blikjes uit de chinese toko. De 'mock pork' heb ik inmiddels gewokt met snijbiet, paprika, knoflook en zoete ketjap en is goedgekeurd door man en zoon.

wǒ chí su

Ergens heb ik gelezen dat het Chinese woord 动物 (dòngwù) wat 'dier' betekent letterlijk te vertalen is als 'ding op pootjes'. In allerhande andere oorspronkelijke talen betekent het woord dier 'bezield wezen' of in ieder geval 'wezen', geen 'ding' dus. Misschien klopt het niet want ik heb geen verstand van Chinees maar mocht het wel kloppen dan verklaart het misschien enigszins de kijk op en omgang met dieren in China. Want alles met pootjes of poten wordt er opgegeten op de tafel na. Alles met vinnen ook trouwens. Op welke markt je ook komt overal zitten, liggen en spartelen dieren om je heen te wachten om zo vers mogelijk opgegeten te kunnen worden. Dat is natuurlijk niet erger dan de behandeling van dieren in de bio-industrie maar wel heel confronterend. Zoon vond vooral de padden en kikkers in kleine teiltjes erg zielig en toen ik een verkoper met levende kikker en schaar zag heb ik zoon maar even heel snel meegenomen naar een andere hoek van die markt want dat leek me te traumatisch voor een Nederlands kind van (nog net) 8. Natuurlijk is het wel prima om te weten waar je eten vandaan komt dus bleven we bij de minder wrede methodes kijken en zagen een levende vis gewogen worden om daarna meteen met een flinke mep op de grond gedood te worden. Heftig maar erger vond ik toch hoe die vissen met teveel in kleine aquaria constant naar lucht happend voor hun dood doorbrengen. Ik ben dan ook in China mijn overtuiging trouw gebleven en heb er vegetarisch gegeten. Dat viel nog niet altijd mee vanwege de taal maar op een enkele keer na dat ik toch een verloren stukje vlees en een garnaal in mijn eten aantrof is dat gelukt en goed bevallen want Chinees eten is heel erg lekker. De meeste gerechten bevatten verse basis ingrediënten die steeds weer anders gecombineerd worden. Ik heb nog nooit zoveel aubergines gegeten als daar en steeds smaakte het weer anders. Heerlijk. Maar hoe maak je een Chinees duidelijk dat je geen vlees wilt eten? Ik had toen helaas nog niet de blog Hoe-een-vegetarier-china-overleeft gelezen. Via Twitter kreeg ik de fonetische tip #woe-o-tsji-su wat 'ik ben vegetariër' of 'ik eet alleen groente' betekent. Ik had het flink geoefend maar bij de eerste test snapte men toch echt niet wat ik zei. Het bleek dat die 'woe' niet  klinkt als woe maar een soort keelklank alsof je een hete aardappel in de keel hebt. Gewoon praten als een kakker dus en toen ik dat door had kon ik me aardig redden vooral als een restaurant de moeite had genomen een fotomenu te maken. Na een poosje verloren we ook al onze schroom en wezen gewoon aan op andere tafels wat we graag wilden eten omdat er vaak alleen maar menu's in het chinees waren. Af en toe mochten we dan zelfs wat proeven en hebben we ons het woord 谢谢(xièxiè), 'dank u', eigen gemaakt.
Ter inspiratie wat heerlijke hoopvolle vega- en groentefoto's:

wordt vervolgt.....

mantra

De temperaturen van afgelopen weekend deden me sterk denken aan afgelopen zomer in China. Alleen werden we daar tijdens onze wandelingen vaak begeleid door het geluid van cicaden.
Die zijn daar nog een slagje groter dan de mediterrane soortgenoten en maken een geluid van jewelste. Allerlei varianten hoor je en ik ben ervan overtuigt dat hun gezang van invloed zijn geweest op de mantragezangen van de boeddhisten. Het geluid op het filmpje is van één enkele cicade.

China

"Waarom naar en waar in China?" was de vraag die ik vaak kreeg de afgelopen maanden.
Ik begin met 'waar' en heb dankbaar gebruik gemaakt van het voorwerk van man en het schema hier en daar wat aangepast en van aantekeningen en commentaar voorzien:

Klik hier om ons chronologisch reisschema te lezen met grotere kaart.

En vervolgens 'waarom'. Waarom wil een zuinig en duurzaam levende minima al haar spaargeld uitgeven in een maand tijd en daar ook nog eens het milieu mee schaden door meer dan 9000 km met het vliegtuig te reizen? Helemaal niet 'groen' zo'n reis. Ik ga het niet goedpraten maar wel proberen uit te leggen. Ik geef geen bal om dure materiële zaken maar op reis gaan is mijn grootste liefhebberij en ook mijn grootste zonde gezien mijn levensstijl. Ik wordt er niet eens heel gelukkig van maar wel heel 'wakker'. Op reis lijkt het wel of al mijn zintuigen zich wagenwijd openen en ben ik helemaal in het hier en nu. Noem het decadent of escapisme, voor mij voelt het als 150% leven en met zo'n ervaring kan ik weer heel lang geïnspireerd het dagelijkse leven aan. Ik heb zeeën van gedachten, beelden, smaken en ervaringen in me opgeslagen. Niet alleen de mooie dingen maar ook de lelijke en frustraties die ik tegenkom voeden me om alles weer met frisse blik te zien.

Kan dat niet dichterbij dan? Ja, ook, vaak, maar Azië trekt. Alles is er anders en fascinerend.
Man en ik begonnen onze relatie tijdens het filmfestival Rotterdam waar we toen voornamelijk Aziatische films zagen en droomden van een (werk-) reis naar Japan. Japan bleek financieel niet haalbaar dus gingen we tien jaar geleden naar Vietnam. Dat was geen werk- maar groepsreis en beviel slecht. We wilden graag een keer terug naar Azië zonder groep, liefst naar China. Ook zoon was intussen geboren, gegroeid en geboeid geraakt door China. Dus toen we begin dit jaar een verre reis overwogen stemden we alledrie voor China. Door de crisis dachten we juist nu te moeten gaan omdat het er anders wel eens nooit meer (of heeel lang niet) van zou komen. En zo zetten wij voor een keer ons spaarzame verstand opzij en gingen op reis. We zagen tempels, paleizen, oude en nieuwe steden, ellenlange ruime straten en donkere nauwe steegjes, bergen groenten en ander voedsel op markten, bergen afval, bergen souvenirs, echte bergen om op te klimmen en de grote muur kronkelend als een rivier door de bergen, rivieren klein en helder, rivieren kilometers breed in rood en vuilgeel, buitenwijken waar geen eind aan komt, honderden kilometers monocultuur, rijst, rijst, rijst, maïs, maïs, maïs en graan, graan, graan, en dan ineens weer wat theeplantages afgewisseld met allerhande andere gewassen in lieflijker landschappen. Rechte strepen vanuit de lucht zijn rechte wegen door het landschap, honderden kilometers lang. Wegen zonder einde lijken het. Waar waren de dieren die er massaal worden gegeten? Weggestopt in grote schuren? geen buitenlopende varkens en koeien te bekennen. Wel sprinkhanen, vlinders, cicaden, ratten, apen, panda's en een kameel zagen we. En dan de mensen, in één van de vele steden wonen net zoveel chinezen als in heel Nederland. Ook in China was het zomer en ook in China hebben veel mensen het tegenwoordig goed genoeg om op vakantie te kunnen. De toeristenindustrie bloeit. Bijna overal was het afgeladen vol. Je kijkt je ogen uit en de chinezen naar jou. Na zo'n reis sta je misschien wel met meer chinezen op de foto dan met je eigen familie tijdens je hele leven. En die chinezen zijn zelf ook hartstikke fotogeniek. Vooral meisjes op zondag ;-) Wordt vervolgd per onderwerp.

Panda

De zomer is nog niet voorbij maar onze 'grote' vakantie helaas wel. Gisteren lagen we nog in de zon en picknickten op een strandje en vandaag ging zoon alweer naar school. We vierden zijn 9e verjaardag in China en weer thuis gaven we hem een caviaatje. Eerst hebben we heel veel cavia's geaaid en geknuffeld en toen zoonlief er geen allergie-verschijnselen van kreeg durfden we de allerliefste uit te zoeken. Geïnspireerd door onze reis (waarover later meer komende blogs) noemde zoon hem Panda. Panda is nog een beetje schuw maar heeft plek zat om zich te verstoppen want het hok via marktplaats bleek twee keer zo groot als we dachten. Dat komt mooi uit want we hoorden zojuist dat we komende herfst mogen verhuizen naar een atelierwoning met ruimte genoeg voor ons allevier.